Bitkiyi tanıyalım
Bitkimiz Papatyagiller familyasından peygamber çiçeği (centaurea) cinsinden bir bitkidir
Centaurea Tchihatcheffii türü, yerel ismiyle yanardöner çiçeği Türkiye’ye özgü bir bitki olup sadece Ankara ili, Gölbaşı batı kıyılarında, 1km² alan içinde yetişmektedir
Step bitkilerinin onları baskılaması sebebiyle özel koruma alanları isteyen, son derece nadir, gösterişli, güzel bir türdür. Tek yıllık otsu bir bitkidir.Çiçekleri, mor, kırmızı ve pembedir. Mayıs ve Haziran aylarında çiçeklenir
Step ekosisteminde ve ekin tarlalarında yayılış gösterir.
Yanardöner, yapraklarının ondüleli oluşu, ışığı yansıtma özelliği vb. kendine özgü özellikleri ile diğer centaurealar’dan ayrılır
Yanardöner türü IUCN (Dünya Doğayı Koruma Birliği) kriterlerine göre nesli tehlike altında, Bern Sözleşmesi’ne (Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarının Korunması Sözleşmesi) göre de kesin korunan bitki türleri listesinde yer almaktadır
Dünyada yalnızca Ankara Gölbaşı çevrelerinde yaşayan bu peygamber çiçeğinin mahalli adı Yanar-dönerdir.
Çok güzel ve çarpıcı mor-kırmızı çiçeklerinden dolayı bu isim verilmiştir. Her ne kadar 1848 yılında Afyon çevrelerindeki bir diğer kayıt bulunmakta ise de, şu ana kadar bu ilimizden ikinci bir kayıt gelmemiştir. Gölbaşı çevrelerindeki tarlalarda yaygın olmakla birlikte oldukça seyrelmiştir. Son yıllarda yoğun tarım ve herbisid uygulamasından zarar görmektedir
Şu anda en bol yetiştiği yer, Gölbaşı’nın hemen kenarındaki başarısız bir ağaçlandırma alanlarıdır
Gölbaşı çevresinde yapılacak ekolojik tarım uygulamaları ile ışık seven bu bitkinin populasyonuna zarar vermemesi sağlanabilir
Papatyagiller familyasından olan yanar döner çiçeği çiçekçiler de artık nadir bulunur durumda gönüllü kuruluşların vereceği destek ile bu bitkinin bölge turizmine de büyük fayda sağlayacağını ve doğadan toplayarak ticaret yapma yerine üreterek ticaretini gerçekleştireceğini düşünüyoruz
Gölbaşı bu güne kadar Gölleri ve Andezit taşı ile tanınırdı. Budan sonra bu halkaya Peygamber Çiçeği ilave olmuştur.
Gölbaşı’nda endemik olarak yetişen ve nesli tehlike altında olan Peygamber çiçeğinin korunmasına yönelik acil eylem planı hazırlanmış olup, konuyla ilgili çalışmalarda devam etmektedir
Kasımda ekilen ekilen Nisan ayının 2.haftasından itibaren çiçek açmaya başlamıştır.
Koruma altında üretimi yapılan Yanar döner çiçeği Haziran ayı ortalarına kadar çok gösterişli çiçekleri ile varlığını sürdürür Biten çiçeklerinden tohumları toplanarak her yıl dahada büyütülen alanlarda yeniden ekimleri yapılabilir ve başarı ile üretilebilir
Üretimi:
Nisan ayı ortalarında çiçek açan yanar dönerler haziran ayına kadar gösterişli çiçekleri ile varlıklarını sürdürürler.
Temmuz ayı ortalarında çiçeklerin tamamen kurumasını takiben kuru çiçekler toplanarak tohumları ayıklanır
Toplanan tohumlar kasım ayına kadar serin ve kuru yerlerde muhafaza edilir.
Kasım ayı ortalarında önceden hazırlanmış ve havalandırılırmış toprağa ekilen tohumların üzerine 1 cm kalınlığında toprak serilir ve ekim işlemi tamamlanır.
Ekilen tohumlar bir sonraki yıl nisan ayında çiçek açarlar.